De complexiteit van vlaggen in logo’s

Het komt wel eens voor dat bedrijven vlaggen opnemen in hun logo. Dit lijkt vaak een goed idee om de verbondenheid met een bepaald land aan te tonen, denk aan Ferrari die de Italiaanse vlag integreerden in zijn logo. Toch resulteert het in merkenrechtelijke obstakels voor de registratie en het gebruik van jouw merk…

Verbod op staatsemblemen

Wat veel bedrijven niet weten, is dat het Unieverdrag van Parijs het gebruik en de registratie van wapenschilden, vlaggen en andere staatsemblemen van staten en internationale organisaties als merk strikt verbiedt, tenzij je goedkeuring hebt verkregen van de staat of internationale organisatie in kwestie. Die beperking geldt niet alleen voor het gebruik van deze officiële symbolen maar ook voor iedere “heraldische nabootsing” daarvan. De desbetreffende weigeringsgrond is een absolute weigeringsgrond, wat inhoudt dat het officiële merkenbureau jouw merkaanvraag officieel zal weigeren indien je het verbod schendt.

Bescherming en registratie van symbolen

Vlaggen genieten automatisch van bescherming. Voor andere soorten symbolen is het vereist dat zij eerst worden geregistreerd in een publiek toegankelijke databank. Vooraleer je een officieel symbool (andere dan vlaggen) in jouw logo opneemt, ga je dus best na of het symbool in kwestie werd opgenomen in de databank. Is dit niet het geval, dan kun je het symbool gebruiken en registreren. Wanneer een symbool wel beschermd is, is het zo dat de beschermingsomvang voor vlaggen, wapenschilden en staatsemblemen absoluut is, wat betekent dat jouw merkaanvraag geweigerd zal worden. Denk aan Napapijri wiens registratie er helemaal anders uitziet dan het gebruikelijke logo. Indien ze de wijzigingen vóór de registratie niet hadden doorgevoerd, kon het logo op geen enkele manier geregistreerd worden.

Voor symbolen van internationale organisaties geldt daarentegen dat er enkel een weigering zal zijn wanneer het relevante publiek daadwerkelijk een link legt tussen jouw merk en de organisatie. Met andere woorden, voor symbolen van internationale organisaties is er een risico op associatie (maar niet noodzakelijk een risico op verwarring) vereist.

Vermijd heraldische nabootsingen

Als we focussen op vlaggen, dan is het duidelijk dat het gebruik van echte officiële vlaggen (die altijd rechthoekig zijn en in een 3:2-formaat voorkomen) ten striktste verboden is. Maar wanneer is er nu precies sprake van een “heraldische nabootsing” van een officiële vlag? Het is namelijk mogelijk om aanpassingen aan te brengen, zo kan je bijvoorbeeld een gestileerde variant gebruiken, denk aan het logo van Napapijri dat we reeds hebben besproken.

Concreet zal er sprake zijn van een heraldische nabootsing wanneer de heraldische essentie van de vlag verwerkt zit in jouw logo. Elementen die louter naar een vlag verwijzen, volstaan daarvoor niet. De hamvraag is of het publiek een imitatie ziet van de beschermde vlag of het beschermde embleem, ongeacht verschillen op vlak van de heraldische details. De grootte van de vlag in jouw logo speelt in principe geen rol. Voor vlaggen met onderscheidende elementen (andere dan de kleuren, dus vb. het kruis zoals opgenomen in de Zwitserse vlag) is het zo dat het opnemen van die onderscheidende elementen het waarschijnlijker maakt dat het gaat om een heraldische imitatie. Bovendien kunnen woordelementen in het logo die naar het land verwijzen ook de kans vergroten dat er sprake is van een heraldische nabootsing.

Versoepeling in het beleid

Het Europese merkenbureau weigerde in het verleden bijvoorbeeld het oude logo van River Woods, dat het Canadese esdoornblad bevatte, te registreren. Het Benelux-merkenbureau gaf recent aan dat zij hun praktijk enigszins versoepeld hebben over de afgelopen jaren. Zo werden de merkaanvragen voor de beeldmerken ‘Lasagneschijf’, ‘Race across Belgium’ en ‘Hollandia Dakkapellen’ aanvaard. Het Benelux-merkenbureau meent immers dat er in deze logo’s geen sprake is van een heraldische nabootsing, aangezien er voldoende onderscheid bestaat met de echte vlaggen.

Alvorens officiële symbolen in uw logo op te nemen, is het sterk aanbevolen om het advies van een merkenexpert in te winnen. Contacteer ons gerust voor meer informatie. Wil je meer weten over Merkenrecht? Dan nodigen we je graag uit voor onze aankomende Branding Masterclass, Merkenrechtelijke Rechtspraak: Juridische uitspraken en trends in het Merkenrecht van 2023!